Dom Frankego w Częstochowie
371/81 z 28.01.1981
Opis
Dom Frankego, to kamienica wzorowana na architekturze wielkomiejskiej Berlina i Wiednia. Zbudowana w stylu eklektycznym. Mansardowy dach kamienicy zdobi kopuła – na narożniku kamienicy – z żelazną iglicą, na której znajduje się chorągiewka z inicjałami A. F. oznaczającymi nazwisko Adama Frankego – pierwszego właściciela budynku. Takie inicjały zdobią także zabytkowe drzwi od strony I alei NMP. Z dawnych czasów zachowały się klatki schodowe z marmurowymi schodami.
Dom Frankego zbudował szanowany w częstochowie przedsiębiorca Adolf Franke, a rozsławił jego syn chirurg Alfred Franke.
Przed II wojną światową w kamienicy mieścił się hotel Victoria – modny lokal w okresie międzywojennym, gabinet lekarski, apteka, skład win, salon Chevroleta i liczne sklepy. Istniał tu także zajazd z restauracją Głuchowskiego, a w przyległym ogrodzie mieściła się letnia restauracja „Tivoli” z muszlą koncertową. Od frontu znajdowała się najstarsza w mieście księgarnia Świeckiego. W czasie II wojny światowej – kamienica znalazła się na pograniczu częstochowskiego getta i była siedzibą zakładów rzemieślniczych oraz kwaterą dla najcennieszych dla okupanta rzemieślników, realizujących tylko niemieckie zamówienia. W początkowym okresie okupacji wielu Żydów uciekło z getta, wykorzystując istenienie dwóch klatek schodowych, wychodzących jedna na żydowską, druga na aryjską stronę. Po likwidacji getta znajdował się tu niemiecki szpital i hotel wojskowy. Po wojnie działał w nim najpierw Państwowy Urząd Samochodowy i Związek Zawodowy Transportowców, które rejestrowały auta i weryfikowały prawa jazdy. Później działało tu Liceum Technik Plastycznych wraz z internatem. W latach 60. niewłaścicwie przeprowadzono remont budynku. Dodatkowo postępująca dewastacja obiektu nie sprzyjała klasycyzującemu wygladowi domu Frankego z nowymi mansardami i balustradami balkonów.
Obecnie piętra kamienicy służą celom mieszkaniowym, a parter z licznymi sklepami jest przeznaczony na działalność usługową.
***
Parterowa oficyna wschodnia z 1865 roku istnieje do dziś.
Adolf Franke długie lata piastował funkcję radnego. Z jego inicjatywy wybudowano kościół ewangelicki przy ul. Śląskiej.
Grób Adolfa Frankego można odnaleźć na cmentarzu ewangelickim przy ul. św. Rocha.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Historia
Początkowo w miejscu dzisiejszej kamienicy stał dworek z pierwszej połowy XIX wieku. Właścicielem dworku był August Szlacher. W 1895 roku działka z dworkiem została kupiona od córki Szlachera, Wandy Kreczmerowej, przez jego wnuka, Adolfa Frankego, dyrektora fabryki „Brass i synowie” – przędzalni i fabryki włókienniczej przy ulicy Strażackiej w Częstochowie. Na miejscu dworku Adolf Franke postanowił wybudować, ukończoną w roku 1903, obecną czterokondygnacyjną kamienicę. Dworek rozebrano niemal całkowicie. Kamienicę wybudowano według projektu austriackiego architekta Brygiera.
Na przełomie XIX i XX wieku Częstochowa rozwija się i pięknieje. Powstają nowe, okazałe kamienice, stare są przebudowywane w duchu modnej wówczas secesji i eklektyzmu. Jednopiętrowe dotąd Aleje NMP nabierają wielkomiejskiego wyglądu. Ten ruch budowlany jest konsekwencją rozwoju przemysłu.
Źródło: peuk.fiiz.pl