Archikatedra pw. św. Rodziny w Częstochowie
1186/72 z 08/08/1972; 11/78 z 17.02.1978
Opis
Archikatedra (bazylika archikatedralna) leży na terenie archidiecezji częstochowskiej. Neogotycka monumentalna budowla został wzniesiona wg projektu Konstantego Wojciechowskiego na terenie dawnego cmentarza z lat 1825–1898. Proces jej budowy rozpoczął się na początku XX w. i zasadniczo zakończył się w połowie ubiegłego stulecia.
Częstochowska archikatedra należy do największych obiektów sakralnych w Polsce. Reprezentująca styl neogotycki budowla robi ogromne wrażenie. Została wzniesiona na planie krzyża łacińskiego. Jej wnętrze podzielone jest na trzy nawy (główną i dwie boczne), transept (czyli nawę poprzeczną) oraz wydłużone prezbiterium. Długość archikatedry wynosi 100 m, wysokość nawy głównej 27 m, szerokość transeptu 46 m, szerokość korpusu nawowego 32 m, wysokość dwóch wież po ok. 80 m każda. Budowla jest zbudowana z cegły.
Równie imponująco, jak zewnętrzna architektura świątyni, prezentuje się jej wnętrze. Jego centralną część zajmuje wykonany z drewna dębowego ołtarz główny w formie pseudo tryptyku, który ozdobiony jest rzeźbami z drewna lipowego obrazującymi życie św. Rodziny. Na uwagę zasługują także dwa ołtarze w transepcie: Najświętszego Sakramentu z nastawą wykonaną ze srebra (obecnie Chrystusa Króla) i Matki Bożej Częstochowskiej. Ściany transeptu, nawy głównej i prezbiterium wsparte są na łukach oporowych i zdobione fryzami arkadowymi, zwieńczone maswerkowymi balustradami. Nawy boczne są otwarte ostrołukowymi arkadami o czworobocznych filarach.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Historia
Decyzja o wybudowaniu archikatedry pw. św. Rodziny zapadła z uwagi na fakt rosnącej liczby wiernych, których malutki kościół parafialny pw. św. Zygmunta nie był już w stanie pomieścić. Pierwotny projekt wzniesienia w Częstochowie nowej świątyni zakładał jej wybudowanie na miejscu zabytkowego kościoła. Na szczęście nie został on zrealizowany, dzięki czemu świątynia, której patronuje św. Zygmunt, nadal istnieje. Na miejsce nowego kościoła wybrano obszerny plac, usytuowany na południe od kościoła parafialnego, w pobliżu starego cmentarza grzebalnego. Projekt nowej świątyni opracował w 1900 r. warszawski architekt – Konstanty Wojciechowski. To właśnie dzięki niemu powstała monumentalna neogotycka budowla sakralna, jedna z największych w Polsce. Dzieło jej budowy rozpoczęło się w 1901 r. dzięki zaangażowaniu proboszcza parafii pw. św. Zygmunta – ks. Nowakowskiego.
W 1902 r. wzniesiono fundamenty całego obiektu do wysokości cokołu. Wówczas również zdecydowano się nadać nowej świątyni wezwanie Świętej Rodziny. Pierwszą mszę świętą odprawiono natomiast w 1908 r. Dziewięć lat później, w październiku 1917 r., przy kościele erygowana została parafia pw. św. Rodziny, poprzez jej wydzielenie z parafii pw. św. Zygmunta. Kolejnym ogromnie ważnym wydarzeniem dla budowanego jeszcze kościoła było wyznaczenie go w 1925 r. na kościół katedralny nowopowstałej diecezji częstochowskiej. Ćwierć wieku później, zakończony został zasadniczy etap budowy świątyni, która w związku z tym została konsekrowana przez biskupa Teodora Kubinę. W 1962 r. papież Jan XXIII na prośbę biskupa Zdzisława Golińskiego nadał katedrze pw. św. Rodziny tytuł Bazyliki Mniejszej. W 1992 r. natomiast katedra częstochowska została podniesiona do rangi archikatedry przez papieża Jana Pawła II.
Od czasu konsekracji archikatedra była nadal wyposażana. Rozpoczęły się również pierwsze remonty, prace renowacyjne, podjęto także trud stworzenia kaplic wewnątrz świątynia, jak również dobudowania wież. Dzieło budowy tego przepięknego częstochowskiego kościoła zostało zakończone pod koniec XX w., choć po dziś dzień trwają przy niej prace, dzięki którym kościół świeci cały czas swoim blaskiem.
Źródło: peuk.fiiz.pl