Pomnik Górników w Czeladzi
9/11
Opis
„Pomnik postawiony w parku u zbiegu ulic w dzielnicy Piaski, upamiętnia wydarzenia z lat 1918, 1919 i 1924. Postacie dwóch górników ze sztandarem symbolizują walkę o lepsze warunki pracy i płacy. Pomnik ufundowała dyrekcja kopalni „Czeladź” w 1958 roku.”
Napis na pomniku brzmi:
BOHATEROM POLEGŁYM W WALCE O WOLNOŚĆ I DEMOKRACJĘ
ŁACHWA WAWRZYNIEC, DZIEKAN PIOTR, ŁAGANOWSKI STANISŁAW, STELMASIŃSKI JAN, ROMAŃCZYK IZYDOR, JANSON LEON
SPOŁECZEŃSTWO OSIEDLA PIASKI 1965
1918–1945
Źródło: peuk.fiiz.pl
Historia
Dnia 3 kwietnia 1924 roku odbyła się demonstracja pracowników kopalni „Czeladź”, którzy wraz z członkami rodzin upominali się o wypłatę spóźnionej zaliczki na wynagrodzenie. Dyrekcja kopalni, obawiając się poważniejszych rozruchów, wezwała na pomoc słuchaczy miejscowej Szkoły Policyjnej. Niepotrzebnie oddano strzały do tłumu, skutkiem czego zginęli: Leon Janson, Stanisław Łaganowski, Jan Stelmański. Ranny Izydor Romańczyk zmarł później w szpitalu. Na pomniku umieszczono ich nazwiska, a także tych, którzy zginęli w innych okolicznościach: Wawrzyńca Łachwy i Piotra Dziekana. Wawrzyniec Łachwa zginął w listopadzie 1918 roku, kiedy wynosił z fabryki „Miedzianka” materiał wybuchowy na potrzeby rewolucyjne ruchu lewicowego. Został zastrzelony przez strażnika fabryki. Piotr Dziekan zginął 31 marca 1919 roku, po opuszczeniu sosnowieckiego więzienia, w drodze z Milowic na Piaski. Był zatrzymany, jako działacz komunistyczny za organizowanie marcowych strajków. Nie ustalono kto dokonał zabójstwa.
Źródło: peuk.fiiz.pl
