Kościół pw. Matki Boskiej Bolesnej w Czeladzi

Nr w rejestrze zabytków:
A/1479/92 z 04/08/1992

Opis

Kościół w stylu francuskiego neoromanizmu wzniesiono z ciosów sztucznego kamienia w kolorze różowo-rdzawym w latach 1922–1924 na terenie kolonii robotniczej KWK „Saturn”. Ma on formę trójnawowej bazyliki z transeptem.

Kościół pw. Matki Boskiej Bolesnej w Czeladzi jest świątynią parafialną rzymskokatolickiej parafii pod tym samym wezwaniem, która położona jest w dekanacie czeladzkim należącym do diecezji sosnowieckiej, metropolii częstochowskiej w Polsce.

Świątynia została zaprojektowana przez architektów francuskich w stylu staroromańskim bazylikowym. Jest trzynawowa, powstała na planie krzyża. Wymiary kościoła to: długość 40,4 m, szerokość 15,9 m, długość nawy poprzecznej 25 m. Wysokość nawy głównej i prezbiterium wynosi 15 m, a usytuowanej przy prezbiterium wieży kościoła – 25 m. Na wieży umieszczone są cztery dzwony. W czasie okupacji Niemcy zabrali i przetopili na cele wojenne dwa z trzech pierwotnie umieszczonych na wieży dzwonów. W 1951 r. parafianie ufundowali nowe trzy dzwony, które zawieszono na wieży. Ściany kościoła wykonane są z bloków kamiennych, zarówno naturalnych, jak i sztucznych. Konstrukcja dachu jest drewniana, wiązary drewniane, połać dachowa również z desek drewnianych, ale kryta jest blachą.

Kościół posiada pięć ołtarzy. Ołtarz główny, kamienny jest konsekrowany i uprzywilejowany. Nad nim umieszczona jest kamienna Pieta. W północnej części nawy poprzecznej znajduje się drewniany ołtarz Matki Boskiej, a nad nim witraż św. Barbary, patronki górników. W części południowej wspomnianej nawy ustawiono natomiast ołtarz Serca Pana Jezusa zbudowany z pińczowskiego marmuru w 1962 r., konsekrowany przez ks. biskupa Stanisława Czajkę, sufragana częstochowskiego. Nad nim widnieje witraż Najświętszego Serca Pana Jezusa błogosławiącego dwa zaprzyjaźnione narody, polski i francuski. Obok ołtarza podziwiać można kamienną chrzcielnicę. W oknach naw bocznych umieszczone są witraże ufundowane przez parafian i ks. prałata Stanisława Łopacińskiego, a między oknami obrazy drogi krzyżowej kanonicznie erygowanej w 1949 r. Przy wejściu głównym usytuowano na marmurowej tablicy akt darowizny kościoła opisany w języku polskim i łacińskim.

Starszy od kościoła jest stojący obok dom katolicki, wybudowany w 1908 r., który pełnił na początku funkcję szkoły powszechnej. Przy kościele wybudowano również plebanię i ten teren wraz z kościołem Towarzystwo darowało bezpłatnie parafii. Natomiast Dom Katolicki był oddany w dzierżawę na 99 lat i dopiero obecnie przeszedł na jej całkowitą własność. Mieści się w nim kancelaria parafialna, mieszkania dla wikariuszy i organisty oraz salka katechetyczna.

Umieszczona na dziedzińcu kościoła od strony ulicy Francuskiej figura św. Barbary znajdowała się pierwotnie w wykutej w 1931 r. samorzutnie przez górników kaplicy podziemnej. Kaplica była położona w rejonie szybu „Julian”. Przestała istnieć w latach 50. XX w.

W 1937 r. powstał cmentarz parafialny przy ulicy Szybikowej.

Świątynia była wielokrotnie remontowana na skutek działania kopalnianych szkód górniczych.

Źródło: peuk.fiiz.pl

Historia

Kościół został zbudowany w latach 20. XX w. staraniem ks. prałata Jerzego Imieli. Jego fundatorem było francuskie Towarzystwo Bezimienne Kopalń „Czeladź” oraz pracownicy kopalni „Czeladź”. Świątynię poświęcono w 1924 r., a jej konsekracji dokonał w 1957 r. ks. biskup Zdzisław Goliński, ordynariusz częstochowski.  

Parafia Czeladź-Piaski została erygowana w 1937 r. dekretem ks. biskupa dr Teodora Kubiny, ordynariusza częstochowskiego. Jej pierwszym proboszczem był ks. Boratyński.

W 1986 r. ks. dr Stanisław Nowak, biskup ordynariusz częstochowski poświęcił obraz św. Jana Vianney, dzieło artysty malarza Marka Gajewskiego. Tego dnia również, ks. biskup złożył w ołtarzu relikwie świętego, przywiezione z Ars i ustanowił kościół sanktuarium świętego patrona duszpasterzy Jana Marii Vianney'a. Warto przypomnieć, że z tej samej rodziny Vianney'ów pochodził inżynier Wiktor Vianney, który w latach 1905–1931 pełnił funkcję dyrektora Towarzystwa Bezimiennego Kopalń Węgla „Czeladź”. Zarządzając Towarzystwem Wiktor Vianney stworzył uchodzącą wówczas za wzorową kolonię robotniczą „Piaski” oraz przyczynił się do rozwoju i unowocześnienia samej kopalni. Został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi nadanym mu przez Prezydenta RP.

Źródło: peuk.fiiz.pl

Aktualna funkcja: Sanktuarium św. Jana Marii z Vianney
Data powstania obiektu: 1924 r.

Dane teleadresowe

Tadeusza Kościuszki 5
41-253 Czeladź
place
50.303019, 19.092041 Skopiowano do schowka
N50º18'10.868", E19º5'31.348" Skopiowano do schowka

Cechy i udogodnienia

Możliwość zwiedzania
Ogólnodostępny
Wstęp bezpłatny

Korzystając z tej strony akceptujesz, że w Twoim urządzeniu końcowym zostaną zainstalowane pliki cookies, które umożliwiają nam świadczenie usług. Brak zgody na pliki cookies oznacza, że pewne funkcjonalności strony mogą być niedostępne. Pamiętaj, że zawsze możesz zmienić te ustawienia. Więcej informacji znajdziesz w Polityce Cookies.