Opis
Obecny rynek powstał wraz z pierwszym cieszyńskim ratuszem, pod koniec XV w., po ofiarowaniu miastu przez księcia cieszyńskiego Kazimierza II placu pod jego nową zabudowę. Jak na centralny plac miasta przystało, mieściły się przy nim najważniejsze obiekty komunalne, m.in. wspomniany już wcześniej ratusz oraz kamienice najbogatszych mieszczan z podcieniami, wzniesione w XVI w. w stylu renesansowym. Najstarsze fragmenty zachowały się do dnia dzisiejszego jedynie na poziomie piwnic i parteru. Przyrynkowe kamienice otrzymały obecny wygląd w większości w XIX i XX w. Jeszcze na początku XX w. cieszyński rynek spełniał funkcje handlowe.
Na cieszyńskim rynku znajduje się po dziś dzień wiele ciekawych pod względem architektonicznym i historycznym budynków. Na szczególną uwagę zasługują:
- Ratusz – pierwotny ratusz stanął tutaj pod koniec XV w. jako budowla murowano-drewniana. Spalony w 1552 r., został odbudowany jako obiekt murowany. Niestety w 1789 r. również strawił go pożar. Obecny barokowo-klasycystyczny ratusz wzniesiono w 1800 r. i znacznie przebudowano w 1845 r.;
- Dom Narodowy – kamienica będąca siedzibą Cieszyńskiego Ośrodka Kultury „Dom Narodowy” została wzniesiona w stylu eklektycznym z inicjatywy Towarzystwa Domu Narodowego jako „Dom Polski”. Wcześniej mieściły się tu m.in. biblioteka i Rada Narodowa Księstwa Cieszyńskiego;
- Budynek Poczty – budowany od 1909 r. w stylu secesyjnym, wg projektu M. Dalfa na miejscu mieszczącego się tu od poł. XVIII w. klasztoru Sióstr Elżbietanek;
- Kamienica Konczakowskich – z pięknym renesansowo-barokowym dziedzińcem wewnętrznym. Pierwotnie w tym miejscu znajdowały się dwa budynki renesansowe, jednopiętrowe, podcieniowe. Renesansowy kształt i wystrój zachował budynek stanowiący obecnie prawą część scalonego obiektu z szeroką sienią sklepioną krzyżowo z dekoracyjnymi żebrami sklepiennymi i zwornikami. Na parterze zachowane są również trzy portale kamienne. Po pożarze w 1789 r. oba domy scalono, zamurowano podcienia i częściowo zburzono narożną oś budynku w związku z koniecznością poszerzenia ulicy prowadzącej do bramy miejskiej, wykonano też wspólną fasadę. Na pierwszym piętrze budynku znajdowało się prywatne muzeum (kolekcja broni, wyrobów artystycznych, książek, mebli i obrazów) rodziny Konczakowskich, właścicieli kamienicy;
- Hotel „Pod Brunatnym Jeleniem” – zbudowany w 1912 r. wg projektu wiedeńskiego architekta Kohlera, z dekoracją elewacji i wnętrz w stylu wiedeńskiego neobaroku. Pierwotnie znajdowały się tutaj dwa budynki podcieniowe. Już w XVIII w. mieścił się tutaj zajazd „Pod Złotą Koroną”. Gościł m.in. sygnatariuszy pokoju cieszyńskiego, przywódców konfederacji barskiej, księcia Józefa Poniatowskiego, cesarza austriackiego Józefa II, Franciszka Józefa i cara Rosji Aleksandra.
Na rynku znajduje się również studnia z figurą św. Floriana, stanowiąca pozostałość dawnego systemu zasilania miasta w wodę. Pierwotnie była drewniana, od II poł. XVI w. jest natomiast kamienna. Kamienną figurę św. Floriana na czworobocznym postumencie pośrodku ośmiobocznej sadzawki wykonał prawdopodobnie w latach 70. XVIII w. W. Donay.
Źródło: peuk.fiiz.pl