Ratusz w Cieszynie

Nr w rejestrze zabytków:
214/60 z 03.03.1960; A-246/77 z 17.12.1977

Opis

Pierwotny ratusz stanął pod koniec XV w. jako budowla drewniana. Spalony w 1552 r., został odbudowany jako obiekt murowany. Niestety w 1789 r. również strawił go pożar. Obecny barokowo-klasycystyczny ratusz wzniesiono w 1800 r., a przebudowano w 1845 r.

Źródło: peuk.fiiz.pl

Historia

Budynek cieszyńskiego ratusza powstał w 1496 r. po ofiarowaniu miastu przez księcia cieszyńskiego Kazimierza II placu pod zabudowę nowego rynku. Wzniesiony tam wówczas pierwszy ratusz reprezentował styl renesansowy. Budynek był murowany z drewnianą wieżą. Niestety został on zniszczony w trakcie trwania wojny trzydziestoletniej. Następnie został odnowiony w 1661 r., a w 1667 r. otrzymał bogatą malarską dekorację wykonaną przez Krzysztofa Palma. Obejmowała ona, oprócz postaci Matki Boskiej z Dzieciątkiem i św. Wacława, herby Księstwa Cieszyńskiego i miasta oraz personifikację Wiary, Nadziei, Mądrości i Sprawiedliwości, oplecione wstęgą z łacińskim napisem. W latach 1720 i 1789 ratusz uległ ponownym zniszczeniom w wyniku pożarów miasta.

W 1800 r. odbudowano ponownie budynek ratusza, który przetrwał już do dzisiejszych czasów. Jego projektantem był architekt Ignacego Chambreza de Ryvos, a sama budowa została w znacznej części sfinansowana przez księcia Alberta Sasko-Cieszyńskiego i jego żonę Marię Krystynę. Nowy, barokowo-klasycystyczny, dwukondygnacyjny ratusz o siedmioosiowej fasadzie został uroczyście otwarty w 1800 r. Budowa jego wieży zwieńczonej architektoniczną latarnią trwała do 1801 r. W 1818 r. do ratusza dobudowana została sala teatralna.

W początkach XIX w. ratusz nie otrzymał jednak swojego ostatecznego kształtu, który można podziwiać w czasach współczesnych. W wyniku bowiem pożaru w 1836 r. został przebudowany w 1845 r. wg planów znanego wiedeńskiego architekta Józefa Kornhausla oraz powiatowego architekta Andrzeja Kmenta. Ratusz otrzymał wówczas klasycystyczną fasadę o toskańskiej kolumnadzie i trójkątnym przyczółku z herbem miasta, zdobioną płaskimi lizenami z imitacją rustyki, podkreślającymi prostotę i skromność wyrazu nowego wystroju. Symetrię podkreślał dorycki portyk kolumnowy i trójkątny przyczółek z herbem miasta, nad którym odtworzono chambrezowską wieżę. Z wcześniejszych czasów zachowała się jedynie zegarowa wieża z późnobarokowym hełmem. 

W 1845 r. w bani ratuszowej wieży umieszczono blaszaną tubę zawierającą napisany w 1825 r. przez burmistrza Cieszyna Alojzego Kaufmanna rękopis kroniki miasta oraz zalakowaną butelkę, w której znajdował się papier listowy z widokiem Cieszyna i litografie ukazujące mieszczańskie stroje z tej epoki, które wydobyto w 1984 r. podczas remontu znajdującej się w złym stanie technicznym wieży.

Do nowej bani, którą wciągnięto na wieżę 3 października 1984 r., włożono dokumenty zawierające informacje o remoncie wieży, dane o Cieszynie, kalendarium dziejów Cieszyna z XIX i XX w., kopie ważniejszych dokumentów, fotografie, plany miasta i książki o Cieszynie oraz 44 monety.

Z ratuszem związane były, leżące po jego prawej stronie, miejskie kramy rzeźnicze i odwach policji. W 1869 r. cieszyński budowniczy Gotfryd Dittrich nadbudował nad nimi drugie piętro, a elewację zewnętrzną wyposażył w neorenesansową dekorację. W budynku tym zlokalizowano w 1906 r. biura zarządu miasta i sale posiedzeń: mniejszą – na obrady komisji i większą – na posiedzenia Rady Miejskiej. Ozdobą sali stał się herbowy fryz, umieszczony pod stiukowym sufitem. Złożony został z 24 płaskorzeźbionych godeł cieszyńskich cechów rzemieślniczych, wykonanych przez rzeźbiarza Franciszka Kargera. Drugą część fryzu wypełniło 39 herbów przedstawicieli cieszyńskiej szlachty i książąt, a także herby Śląska i miasta Cieszyna, namalowane przez Maksymiliana Salomona. Sala posiedzeń została wyposażona w komplet mebli, złożony z foteli, ław i stołów. Na frontowej ścianie znajdował się portret cesarza Franciszka Józefa I w stroju orderowym Złotego Runa. Pomiędzy oknami zawieszono portrety europejskich ambasadorów, którzy w 1779 r. podpisali tzw. Pokój Cieszyński. Po przeciwnej stronie znalazły swe miejsce podobizny austriackich cesarzy. Tylną ścianę ozdobiły portrety założycieli trzech miejskich fundacji. Autorem ideowej koncepcji sali posiedzeń był radca budowlany Albin Teodor Prokop.

Sala posiedzeń Rady Miejskiej została oddana do użytku 2 września 1906 r., kiedy w ratuszu uroczyście podejmowano cesarza Franciszka Józefa I w czasie jego wizyty w Cieszynie.

Źródło: peuk.fiiz.pl

Data powstania obiektu: 1496 r.

Dane teleadresowe

Rynek 1
43-400 Cieszyn
place
49.7482, 18.6332 Skopiowano do schowka
N49º44'53.52", E18º37'59.52" Skopiowano do schowka

Cechy i udogodnienia

Ogólnodostępny

Korzystając z tej strony akceptujesz, że w Twoim urządzeniu końcowym zostaną zainstalowane pliki cookies, które umożliwiają nam świadczenie usług. Brak zgody na pliki cookies oznacza, że pewne funkcjonalności strony mogą być niedostępne. Pamiętaj, że zawsze możesz zmienić te ustawienia. Więcej informacji znajdziesz w Polityce Cookies.