Muzeum 4 Pułku Strzelców Podhalańskich w Cieszynie
Opis
W stałej ekspozycji prywatnych zbiorów muzeum można podziwiać:
- odbudowany wóz pod ciężki karabin maszynowy Biedka wz.33;
- motocykl Elfa-Sachs z 1938 r.;
- rowery wojskowe przedwojennej firmy Kamiński;
- oryginalne mundury;
- inne elementy wyposażenia i uzbrojenia żołnierza polskiego w 1939 r.
Placówka organizuje lekcje historii dla dzieci i młodzieży. W trakcie zwiedzania można również obejrzeć filmy oraz prezentacje związane wojskiem II RP.
Przy muzeum działa grupa rekonstrukcji historycznej prezentująca przy różnych okazjach umundurowanie i wyposażenie przedwojennych jednostek podhalańskich.
Placówka opiekuje się również znajdującym się w Cieszynie-Boguszowicach polskim schronem bojowym z 1939 r.
Muzeum zostało stworzone przez Cieszyński Klub Hobbystów będący jednym z kół Macierzy Ziemi Cieszyńskiej – najstarszej organizacji społeczno-kulturalnej na Śląsku Cieszyńskim. Klub to najstarsza działająca organizacja skupiająca kolekcjonerów w Polsce. W jego ramach działa powołana w 1995 r. sekcja miłośników militariów w Cieszynie, która była inicjatorem powołania do życia muzeum dedykowanego 4 Pułkowi Strzelców Podhalańskich.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Historia
4 Pułk Strzelców Podhalańskich stanowił oddział piechoty Armii Polskiej we Francji i Wojska Polskiego II RP. Pierwotnie był to 6 Pułk Strzelców im. Zawiszy Czarnego, który został uformowany w obozach jenieckich St. Maria Capua-Vetera i La Mandria di Chivosso we Włoszech jesienią 1918 r. i wszedł w skład polskiej armii we Włoszech, którą dowodził major książę Leon Radziwiłł. Na przełomie kwietnia i maja 1919 r. żołnierzy pułku im. Zawiszy Czarnego przeniesiono do Francji, gdzie zostali oni włączeni w skład 19 pułku strzelców polskich, powstałego na bazie francuskiego 403 pułku piechoty. Jego dowódcą został Francuz pułkownik Pouech. Pułk przydzielono do 7 dywizji strzelców Armii Polskiej we Francji, która był dowodzona przez gen. Józefa Hallera.
W czerwcu 1919 r. dowództwo 19 pułku strzelców podhalańskich otrzymało rozkaz wagonowania na stacji St. Dizieres, a 8 i 9 czerwca nastąpił wyjazd pułku czterema transportami przez: Luneville, Saarbrucken, Franfurt nad Menem, Hanau, Weimar, Lipsk, Falkenberg, Głogów, Leszno, Kobylin, Kalisz, Łódź do Skierniewic, gdzie pułk przybył 12 czerwca. W tydzień później pułk został uroczyście powitany przez polskie władze wojskowe z gen. Karnickim na czele, a następnie rozpoczęło się szkolenie pułku, które prowadzili oficerowie francuscy, a które zakończyło się 26 września 1919 r.
19 września 1919 r. w związku z formalnym połączeniem się armii Hallera, dywizji gen. Żeligowskiego oraz niedobitków polskich z Syberii z wojskiem powstałym w kraju, 19 pułk strzelców podhalańskich został przemianowany na 143 pułk piechoty strzelców kresowych, którego dowódcą został major Mieczysław Boruta-Spiechowicz. 29 i 30 września pułk rozpoczął przemieszczać się na front galicyjski, w składzie grupy taktycznej gen. Bonina. 16 listopada na prośbę Petlury, z powodu rozbicia armii ukraińskiej, pułk otrzymał rozkaz zajęcia Kamieńca Podolskiego. Za sprawne zajęcie Kamieńca Podolskiego i zorganizowanie pozycji obronnej pułk otrzymał pochwałę gen. Iwaszkiewicza, którą ogłoszono w rozkazie dowódcy pułku z 29 listopada 1919 r.
W związku ze zbliżaniem się armii Denikina pułk otrzymał rozkaz zorganizowania pozycji obronnej, tzw. wysuniętego punktu linii Zbrucza. Wobec neutralnego zachowania wojsk Denikina do walk nie doszło.
1 marca 1920 r. pułk został przemianowany na 4 Pułk Strzelców Podhalańskich. Od listopada 1920 r. garnizonem 4 Pułku był Cieszyn. Żołnierze pułku brali czynny udział w wojnie polsko-bolszewickiej, m.in. w bitwach pod Szelechowem, Wołkowińcem-Barem, Indurą i Obuchowem. W 1939 r. walczyli podczas kampanii wrześniowej w składzie 21 Dywizji Piechoty Górskiej. Prowadzili wówczas ciężkie walki w rejonie Cieszyna i Bielska, Kalwarii Zebrzydowskiej, Bochni, Leżajska i Krzeszowa. Dzień 16 września 1939 r. był ostatnim dniem istnienia 4 Pułku Strzelców Podhalańskich.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Uwagi
Zwiedzanie Muzeum jest możliwe po wcześniejszym umówieniu się telefonicznym.
