Kościół pw. Świętej Trójcy w Cieszynie
R-207/60 z 02.03.1960; A-239/77 z 14.12.1977
Opis
Kościół pw. św. Trójcy jest kościołem filialnym rzymskokatolickiej parafii pw. św. Marii Magdaleny należącej do Dekanatu Cieszyn diecezji bielsko-żywieckiej.
Kościół jest budowlą jednonawową o nawie trójprzęsłowej. Pokrywa go wysoki dach dwuspadowy. Do nawy przylega niższe prezbiterium z przybudówką zakrystii. Frontowa fasada zwieńczona jest późnorenesansowym szczytem z 1659 r. W bocznych ścianach rozmieszczone są ostrołukowe okna, umieszczone w półkoliście zamkniętych niszach, przedzielonych schodkowymi skarpami. Od frontu i od strony wieży zachowały się gotyckie portale.
Do nawy przylega strzelista neogotycka wieża dobudowana w 1864 r. Powstała ona w miejscu wieży drewnianej, wieńczącej kaplicę grobową. W wieży wisi uszkodzony dzwon z 1641 r. z orłem i herbem Cieszyna, ufundowany przez księżną Elżbietę Lukrecję.
Nawę kościoła pokrywa sklepienie kolebkowe z głębokimi lunetami. Od prezbiterium oddziela ją tęczowy ostrołuk.
Wewnątrz kościoła znajduje się późnobarokowy, dwukondygnacyjny, kolumnowy ołtarz główny, ozdobiony figurami św. Teresy i św. Jadwigi. Obrazy w ołtarzu przedstawiające Chrzest Święty i Boga Ojca pochodzą z XIX w. i są autorstwa F. Dobischowskiego. W podobnym stylu utrzymane są ołtarze boczne przedstawiające św. Tobiasza z aniołem i św. Sebastiana. Wszystkie ołtarze utrzymane są w stylu regencji drugiej ćwierci XVIII w.
Kościół zdobi współczesna polichromia, wykonana po II wojnie światowej. Jeszcze przed wojną ściany kościoła pokrywały renesansowe epitafia, do dziś zachowało się jedynie pięć pochodzących z XVII w.
W parku otaczającym kościół znajdował się cmentarz, czynny do 1883 r., którego istnienie przypomina tylko kilka zachowanych nagrobków. Na cmentarzu spoczywają zmarli zwłaszcza w czasie wielkiej zarazy – epidemii cholery – w 1585 r. Spoczywa tam także zasłużony dla historii Cieszyna ks. Leopold Szersznik, prawdziwy uczony Oświecenia, twórca biblioteki i Muzeum Śląska Cieszyńskiego, inspektor budowlany – kierował odbudową Cieszyna po wielkim pożarze w 1789 r., pełnił też funkcję skarbnika miejskiego i prefekta cieszyńskiego gimnazjum.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Historia
Historia kościoła pw. św. Trójcy związana jest z księżną Katarzyną Sydonią – córką saskiego księcia Franciszka I, zwaną Czarną Księżną, która po śmierci swojego drugiego męża, księcia cieszyńskiego Adama Wacława, sama sprawowała władzę. Władała ona piastowskim Księstwem Cieszyńskim w latach 1579–1594. Podobno tak bardzo kochała męża, księcia Wacława Adama, że żałobnego stroju, który wdziała po jego śmierci, nie zdjęła do końca życia. Niektórzy twierdzą, że właśnie stąd wziął się jej przydomek – „Czarna”. W rzeczywistości jednak w siedem lat po śmierci Wacława Katarzyna wyszła powtórnie za mąż za Emeryka Forgacha z Węgier.
Księżna Katarzyna bardzo zasłużyła się dla Księstwa. Kiedy wybuchła zaraza, która pochłonęła ponad trzy tysiące ofiar, podarowała miastu ogrody, które zamieniono w cmentarz. Ufundowała również istniejący do dziś kościół pw. św. Krzyża. Wykupiła ona swego czasu posiadłość na północ od cieszyńskiego rynku, poza murami miejskimi, na miejscu cmentarza ofiar zarazy. W 1585 r. wzniesiono tam drewniany kościółek ewangelicki, pełniący rolę kościoła pogrzebowego. Dzięki fundacji księżnej został on przebudowany na murowany w 1594 r. W okresie kontrreformacji, bo aż do 1653 r., kościół najdłużej z kościołów cieszyńskich pozostawał w rękach ewangelików. W 1864 r. dobudowano do niego murowaną wieżę.
Źródło: peuk.fiiz.pl
