Kościół pw. św. Marii Magdaleny w Cieszynie

Nr w rejestrze zabytków:
R-465/66 z 02.03.1960; A-235/77 z 14.12.1977

Opis

Kościół został wzniesiony w stylu gotyckim w XIII w. Obecny barokowy wygląd zawdzięcza odbudowie z II poł. XVIII w. po wielkim pożarze miasta. Wewnątrz na uwagę zasługują m.in. ołtarz główny z 1794 r. i barokowo-klasycystyczna ambona z 1792 r.

Kościół pw. św. Marii Magdaleny jest świątynią parafialną rzymskokatolickiej parafii pod tym samym wezwaniem, która należy do dekanatu Cieszyn położonego na terenie diecezji bielsko-żywieckiej.

Kościół, którego główne wejście ozdobione jest wczesnogotyckim, ostrołukowym portalem z przełomu XIII/XIV w., został zbudowany na planie krzyża łacińskiego z wydłużonym prezbiterium i krótką nawą połączoną z dwukondygnacyjnym chórem muzycznym. Przy nawie od strony południowej obecnie znajduje się kaplica Adoracji Najświętszego Sakramentu – wystawiona ku czci Matki Bożej Wspomożenia Wiernych – ozdobiona obrazem Matki Boskiej z Dzieciątkiem oraz rzeźbami św. Franciszka i św. Dominika. Od północy do nawy przylegają dwie kaplice: pw. św. Melchiora Grodzieckiego i pw. św. Krzyża fundacji Jana Fryderyka Larischa z 1660 r. W pierwszej na uwagę zasługuje ostrołukowy portal gotycki umieszczony nad wejściem do kaplicy oraz barokowy ołtarz ozdobiony obrazem św. Melchiora nad Olzą i figurami św. Mikołaja i św. Judy Tadeusza. Natomiast ozdobą drugiej kaplicy jest duży barokowy krucyfiks, po bokach którego znajdują się dwie rzeźby: św. Jana i Matki Boskiej Bolesnej oraz dwa witraże przedstawiające św. Annę i Joachima z małą Maryją. W bocznej nawie kościoła usytuowane są trzy ołtarze:

  • ołtarz Serca Jezusowego z figurami aniołów (na pilastrach figury prawdopodobnie św. Ambrożego i św. Mikołaja),
  • ołtarz św. Jana Sarkandra,
  • ołtarz św. Józefa z rzeźbami św. Jana Nepomucena i św. Antoniego Padewskiego.

W północnej nawie bocznej znajdują się kolejne trzy ołtarze:

  • ołtarz św. Anny z rzeźbami św. Barbary i św. Jadwigi,
  • ołtarz Matki Boskiej z Lourdes z figurami aniołów (na pilastrach figury św. Jadwigi i św. Barbary),
  • ołtarz Matki Boskiej Częstochowskiej.

Ozdobą nawy południowej jest również epitafium Mikołaja Ruckiego – kasztelana cieszyńskiego.

W prezbiterium znajduje się tumba księcia cieszyńskiego Przemysława Noszaka – leżąca postać w zbroi.

Ołtarz główny reprezentuje styl późnobarokowy. Został on wykonany w 1794 r. przez morawskiego artystę Andrzeja Kaspra Schweigla z Brna, a ufundowany przez księcia Alberta. Znajduje się w nim symbol Opatrzności Bożej, rzeźby św. Piotra i Pawła oraz obraz przedstawiający Marię Magdaleną namaszczającą olejkiem stopy Jezusa Chrystusa, który został namalowany w Wenecji w 1858 r. Przed całością znajduje się rzeźbiony ołtarz ofiarny z figurami czterech ewangelistów oraz ambonka z figurą nauczającego Chrystusa. Dodatkowo we wnęce nad tabernakulum – po bokach którego znajdują się adorujące anioły – umieszczony został obraz Matki Bożej Cieszyńskiej.

Kolejną ozdobę kościoła jest barokowo-klasycystyczna ambona z Duchem Świętym, figurami Mojżesza i anioła z dekalogiem oraz usytuowana na przeciw ambony późnobarokowa chrzcielnica. Zarówno ambona, jak i chrzcielnica są dziełem Franciszka Schuberta z Opawy. Powyżej chrzcielnicy – po lewej stronie, pod sklepieniem – znajduje się duży obraz przedstawiający Chrystusa nauczającego w łodzi.

Przy balaskach, w ścianie, znajduje się gotycki nagrobek księcia Kazimierza I (zm. 1358) lub Przemysława I (zm. 1404), wykonany przez nieznanego rzeźbiarza, związanego ze słynnym warsztatem Piotra Parela w Pradze. W południowej nawie bocznej znajduje się płyta nagrobna kasztelana cieszyńskiego – Mikołaja Ruckiego.

W czasie renowacji kościoła przeprowadzonej w latach 1962–1967, odsłonięto w zewnętrznych tynkach gotycki wątek murów i maswerków w oknach.

Źródło: peuk.fiiz.pl

Historia

Kościół pw. św. Marii Magdaleny został wzniesiony staraniem książąt cieszyńskich w XIII w. Początkowo obsługiwali go dominikanie. Nosił wówczas tytuł Najświętszej Maryi Panny. W czasie reformacji przeszedł w ręce ewangelików (1544–1611), a zakonnicy udali się do Oświęcimia. Po pożarze miasta w 1789 r. dominikanie na zawsze opuścili Cieszyn, a ich kościół stał się jedynym wtedy kościołem parafialnym w mieście. Poprzez odbudowę i dobudowanie wieży nabrał cech barokowych. W tym stylu utrzymany jest do dzisiaj jego wystrój.

W czasie obchodów pięciolecia koronacji obrazu Matki Bożej Cieszyńskiej biskup Tadeusz Rakoczy, ordynariusz diecezji bielsko-żywieckiej ustanowił kościół pw. św. Marii Magdaleny diecezjalnym sanktuarium maryjnym, gdzie czczona jest Matka Najświętsza w swoim cieszyńskim wizerunku.

Źródło: peuk.fiiz.pl

Aktualna funkcja: Sanktuarium Matki Bożej Cieszyńskiej
Data powstania obiektu: XIII w.

Dane teleadresowe

Plac Dominikański 2
43-400 Cieszyn
place
49.748210, 18.632177 Skopiowano do schowka
N49º44'53.556", E18º37'55.837" Skopiowano do schowka

Cechy i udogodnienia

Możliwość zwiedzania
Ogólnodostępny
Wstęp bezpłatny

Korzystając z tej strony akceptujesz, że w Twoim urządzeniu końcowym zostaną zainstalowane pliki cookies, które umożliwiają nam świadczenie usług. Brak zgody na pliki cookies oznacza, że pewne funkcjonalności strony mogą być niedostępne. Pamiętaj, że zawsze możesz zmienić te ustawienia. Więcej informacji znajdziesz w Polityce Cookies.