Cmentarz komunalny w Cieszynie

Nr w rejestrze zabytków:
A-446/86 z 11.07.1986

Opis

Nekropolia została założona w 1891 r. jako cmentarz z geometrycznie zaplanowanymi ścieżkami i licznym drzewostanem. Pochowani są tu m.in. ks. Józef Londzin i Gustaw Morcinek. Ponadto znajduje się tutaj zbiorowa mogiła 81 ofiar hitlerowskich rozstrzeliwań.

Komunalna nekropolia w Cieszynie jest cmentarzem, który na pewno warto odwiedzić. Prowadzi do niego okazała brama wjazdowa  w stylu austriackiego baroku z kopułą, w której do 1950 r. zawieszony był dzwon. W bocznych ścianach bramy osadzone są dwie duże płaskorzeźby przedstawiające „Złożenie do grobu” oraz „Zmartwychwstanie Chrystusa”. Do bramy przylega kaplica pogrzebowa oraz budynek administracyjny. 
Cmentarz posiada sieć geometrycznie zaplanowanych uliczek i otoczony jest licznym, niejednokrotnie zabytkowym drzewostanem. Przy głównej alei znajduje się Grób Zasłużonych, gdzie spoczywają wybitni mieszkańcy Cieszyna, m. in.:

  • Paweł Stalmach – ur. 13 sierpnia 1824 r. w Bażanowicach koło Cieszyna, zm. 13 listopada 1891 r. w Cieszynie − polski publicysta, dziennikarz, znany działacz społeczny i narodowy działający na Śląsku Cieszyńskim. Do jego ważniejszych publikacji zaliczyć należy: Światło prawdy w narodowych stosunkach Śląska (1884), W obronie własnej (1887), Księgi rodu słowiańskiego (1889), Cieszymir (1890), Bój na Dobropolu (1890), Pamiętniki Pawła Stalmacha (1910);
  • ks. Józef Londzin –  ur. 3 lutego 1862 r. w Zabrzegu koło Czechowic, zm. 21 kwietnia 1929 r. w Cieszynie – polski ksiądz katolicki (od 1927 r. prałat, honorowy kanonik kapituł: katowickiej i sandomierskiej), działacz społeczny i polityczny, historyk, również burmistrz miasta Cieszyna;
  • Gustaw Morcinek – ur. 25 sierpnia 1891 r. w Karwinie na Śląsku Cieszyńskim (wówczas Austro-Węgry, obecnie w Czechach, zm. 20 grudnia 1963 r. w Krakowie – pisarz związany ze Śląskiem (muzeum mu dedykowane znajduje się w Skoczowie), działacz publicystyczny i poseł na Sejm PRL I kadencji (1952–1956), nauczyciel. Jego największe dzieła to „Wyrąbany chodnik” (1931–1932) oraz „Łysek z pokładu Idy” (1933);
  • Franciszek Popiołek – ur. 1 kwietnia 1868 r. w Czułowie k. Krakowa, zm. 23 października 1960 r. w Krakowie – polski nauczyciel i historyk związany ze Śląskiem Cieszyńskim;
  • Karol Miarka – ur. 22 października 1825 r. w Pielgrzymowicach, zm. 15 sierpnia 1882 r. w Cieszynie – polski działacz społeczny na Górnym Śląsku, drukarz, nauczyciel, publicysta i pisarz. Inicjator utworzenia i organizator wielu polskich organizacji społecznych oraz gospodarczych;
  • Ludwik Brożek – pseud. Jan Kurzelowski, ur. 25 sierpnia 1907 r. w Karwinie, zm. 7 czerwca 1976 r. w Cieszynie – bibliotekarz, bibliograf, kustosz Muzeum Śląska Cieszyńskiego w Cieszynie, publicysta, nauczyciel, folklorysta Śląska Cieszyńskiego;
  • zabytkową wartość przedstawiają odlewane w hucie Trzyniec tablice działowe oraz pomnik burmistrza Cieszyna w latach 1861–1875 i od 1876 roku, adwokata, przywódcy cieszyńskich niemieckich liberałów, Johanna Demla von Elswehr w kształcie murowanego katafalku z wystawioną trumną z 1897 r.

Na cmentarzu zlokalizowane są również kwatery żołnierzy – ofiar I wojny światowej oraz zbiorowa mogiła 81 ofiar hitlerowskich rozstrzeliwań na starym cmentarzu żydowskim w Cieszynie. Znajdują się tu również kwatery zmarłych sióstr i braci cieszyńskich zakonów. 
W nowej części cmentarza złożono 10 grudnia 2010 r. prochy Gwido Langera (ur. 2 września 1894 w Żylinie, zm. 30 marca 1948 w Kinross w Szkocji) – współtwórcy sukcesu złamania Enigmy – dyplomowanego pułkownika piechoty Wojska Polskiego, kierownika Biura Szyfrów, pod którego dowództwem w 1932 r. grupa polskich kryptologów złamała system niemieckiej maszyny szyfrowej Enigma. W lipcu 1939 r. przekazał te informacje aliantom.

Źródło: peuk.fiiz.pl

Data powstania obiektu: 1891 r.

Dane teleadresowe

Katowicka
43-400 Cieszyn
place
49.759106, 18.639086 Skopiowano do schowka
N49º45'32.782", E18º38'20.71" Skopiowano do schowka

Cechy i udogodnienia

Parking
Możliwość zwiedzania
Ogólnodostępny
Wstęp bezpłatny

Korzystając z tej strony akceptujesz, że w Twoim urządzeniu końcowym zostaną zainstalowane pliki cookies, które umożliwiają nam świadczenie usług. Brak zgody na pliki cookies oznacza, że pewne funkcjonalności strony mogą być niedostępne. Pamiętaj, że zawsze możesz zmienić te ustawienia. Więcej informacji znajdziesz w Polityce Cookies.