Dwór i dawny zbór ariański w Cielętnikach
457 z 17.01.1950; 218 z 27.12.1967
Opis
Cielętniki odnajdziemy przy północno-wschodniej granicy województwa śląskiego, w gminie Dąbrowa Zielona. Przez wioskę przebiega droga wojewódzka numer 784, prowadząca ze Świętej Anny do Radomska. W tutejszym krajobrazie wzrok cieszą pola i lasy oraz stawy, utworzone nad Kanałem Lodowym. Miejscowość jest wspominana w źródłach historycznych już w XIV wieku. W następnych stuleciach pozostawała własnością wielu rodzin szlacheckich, m.in. Pukarzowskich, Majów czy Danielewskich. W XVII wieku władali już tutaj Bystrzanowscy, którzy wybudowali drewnianą kaplicę i wystarali się o utworzenie przy niej samodzielnej parafii. W latach 20. XVIII stulecia ci sami Bystrzanowscy postawili we wsi parterowy dwór, który przetrwał do naszych czasów. W połowie XIX wieku osiedli w nim Kołaczkowscy, jednak za udział w powstaniu styczniowym musieli go opuścić. Następnymi gospodarzami w Cielętnikach byli Lemańscy i Kobierzyccy. Po I wojnie światowej cielętnickie włości wystawiono na sprzedaż. Kupnem zainteresowany był ponoć sam Ignacy Jan Paderewski. Ostatecznie majątek nabył Stefan Steinhagen, syn Artura Steinhagena, właściciela zakładów papierniczych w Myszkowie. Przemysłowiec przebudował dwór, a folwark zmodernizował, budując m.in. gorzelnię i urządzając stawy. Stefan Steinhagen zginął w 1939 roku w Warszawie, podczas bombardowania. Jego spadkobiercy dzielnie wspierali partyzantów w czasie wojny, ale dobra utracili w wyniku reformy rolnej, po jej zakończeniu. Majątek przekazano pegieerowi, a w dworze funkcjonowały później poczta, biblioteka i straż pożarna. Od niedawna budynek posiada prywatnego właściciela. Dwór jest parterowy, dwukondygnacyjny. Pośrodku elewacji frontowej znajduje się wejście poprzedzone portykiem, nad którym widzimy ozdobny szczyt. Zaokrąglonymi szczytami zwieńczono także ściany boczne. W elewacji tylnej wyróżnia się ryzalit z kolumnami i szczytem trójkątnym. W pobliżu dworu warto zwrócić uwagę na barokowy lamus (dawny zbór ariański, zbudowany przez braci Majów - protektorów arian na tym terenie) oraz na park z pomnikowymi drzewami.
Źródło: slaskie.travel
Historia
Dwór w Cielętnikach zbudowany został w 1725 r. w stylu klasycystycznym przez właścicieli Cielętnik Bystrzanowskich herbu Starykoń.
Do końca II Wojny Światowej wielokrotnie zmieniali się właściciele dóbr cielętnickich. Ostatnim właścicielem (w latach 1939−1945) byli Steinhagenowie z Myszkowa. Stefan Steinhagen był jednym z najwybitniejszych przemysłowców polskich, twórcą koncernu papierniczego Senger-Steinhagen, posiadającego fabryki w Myszkowie, Włocławku i Pabianicach (80% produkcji papieru gazetowego w Polsce).
Po wojnie majątek został upaństwowiony, a w samym dworze funkcjonowały biura PGR, poczta oraz mieszkania komunalne.
Wcześniejsze gruntowne remonty i przebudowy miały miejsce w XIX i XX w., a ostatni w 1939 r. W latach 60. XX w. nastąpiły wtórne podziały wnętrz dworu w celu wydzielenia mieszkań.
Obecnie jest gruntownie remontowany przez prywatnych właścicieli.
Źródło: peuk.fiiz.pl