Opis
Kościół pw. św. Bartłomieja jest świątynią parafialną rzymskokatolickiej parafii pod tym samym wezwaniem, która jest położona na terenie dekanatu łazowskiego należącego do diecezji sosnowieckiej.
Obecny kościół jest murowany i stoi w miejscu poprzedniej drewnianej świątyni z XV w., która spłonęła w 1874 r. Reprezentuje on styl bazylikowo-romański. Jest to budowla kamienna, jednonawowa, posiadająca wieżę.
Wewnątrz na uwagę zasługują jej trzy ołtarze. Główny, który przedstawia Matkę Bożą z Dzieciątkiem, boczny prawy poświęcony św. Antoniemu oraz lewy – dedykowany św. Józefowi. W prezbiterium wykonane jest belkowanie żebrowane i malatura z czterema Ewangelistami, a na suficie w nawie znajdują się obrazy: Matki Bożej Niepokalanej, św. Piotra, św. Pawła i św. Bartłomieja. Ze starego kościoła pochodzą dwie renesansowe rzeźby datowane na I poł. XVI w., przedstawiające św. Floriana i św. Wacława z tarczą. Do innych cennych elementów wyposażenia można zaliczyć: dwie barokowe figury św. Jana Nepomucena z XVIII w., rzeźbę barokowo-ludową Chrystusa Zmartwychwstałego, rzeźbę ludową Ecce Homo z XIX w., rzeźbę ludową Chrystusa Frasobliwego oraz monstrancję barokową z II poł. XVII w. z figurkami aniołów.
Na plebanii znajduje się rękopis Hortus Rosarianus z 1779 r. w skórzanej oprawie i współczesnymi okuciami oraz super ekslibrisem z przedstawieniem Chrystusa Ukrzyżowanego, Matki Boskiej i św. Jana oraz literami XABPC odnoszącymi się do ks. Antoniego Biebielskiego, proboszcza w Ciągowicach. Karta tytułowa ma dekorację roślinną.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Historia
Parafia w Ciągowicach jest po raz pierwszy wzmiankowana w 1325/1326 r. w wykazie świętopietrza, który znajduje się obecnie w Muzeum Archidiecezji Krakowskiej. Należała ona wówczas do dekanatu sławkowskiego. Podobna informacja znajduje się w Liber Beneficjorum Jana Długosza w 1470 r., w którym kronikarz wymienia parafię Ciągowice, dekanatu sławkowsko-bytomskiego, w której jest kościół drewniany pw. św. Mikołaja i Bartłomieja, a miejscowość jest własnością Jana Pilickiego herbu Leliwa. W latach 1801–1818 należała wraz z Nowym Śląskiem do diecezji wrocławskiej. W 1908 r. z parafii Ciągowice wydzielono parafię Poręba Mrzygłodzka, a w 1920 r. parafię Łazy.
W średniowieczu osada była ośrodkiem hutniczym. Pod względem administracyjnym do końca XIV w. należała do ziemi krakowskiej. Po utworzeniu województwa krakowskiego weszła w jego skład, ale z przynależnością do powiatu lelowskiego, aż do rozbiorów. Wieś była miejscowością graniczną – tuż za nią przebiegała granica między Księstwem Siewierskim a Rzeczpospolitą.
W 1789 r. Ciągowice wraz z Turzą i Zazdrością liczyły 50 zabudowań, w tym dwór, dwie karczmy, młyn i dwa browary. Ogółem miały 272 mieszkańców, w tym 20 Żydów. W 1791 r. liczba zbudowań spadła do 41, ale oprócz wcześniej wymienionych, znajdowała się tutaj również plebania, dom organisty, szpital (dom dla ubogich żebraków) oraz szkółka. Zarówno placówka medyczna, jak i edukacyjna, istniały przy tutejszej parafii.
Pierwszym kościołem, o którym wspominają dokumenty jest drewniana świątynia pw. św. Mikołaja i Bartłomieja, która istniała na pewno już w XV w. Ten zabytkowy kościół uległ niestety całkowitemu zniszczeniu podczas pożaru w 1874 r. Rok później, w 1875 r. wystawiono tutaj nowy kościół, tym razem murowany, który podziwiać można do dnia dzisiejszego. Świątynię tę konsekrowano w 1882 r. Aktu tego dokonał biskup kielecki ks. Tomasz Teofil Kuliński.
W latach międzywojennych na terenie Ciągowic wydobywano węgiel brunatny metodą płytkich szybów. Ze względu na duży koszt wydobycia i cienkie pokłady węgla, po zakończeniu II wojny światowej zaniechano eksploatacji.
Źródło: peuk.fiiz.pl
