Kościół pw. św. Barbary w Chorzowie
A-1235/78 z 08.09.1978
Opis
Kościół pw. św. Barbary jest świątynia parafialną rzymskokatolickiej parafii pod tym samym wezwaniem, która należy do dekanatu Chorzów znajdującego się na terenie archidiecezji katowickiej.
Świątynia należy do budowli eklektycznych stylistycznie, tzn. jest kościołem neogotyckim z elementami neoromańskimi. Wzniesiony w latach 50. XIX w. obiekt nie dochował się do naszych czasów w swoim pierwotnym kształcie. Pierwotnie świątynia wykonana z ciosanego piaskowca była jednonawowa z ramionami poprzecznymi w kształcie krzyża. W 1859 r. dobudowano do niej kwadratową wieżę nakrytą stożkowym hełmem. W 1861 r. w prezbiterium powstał ołtarz z obrazem św. Barbary, a w 1863 r. wieża kościoła wzbogaciła się o nowy zegar. W ciągu kolejnych lat kościół stopniowo rozbudowywano. W latach 1876–1877 świątynię poszerzono o dwie kaplice od strony cmentarza, tworząc w ten sposób rodzaj nawy bocznej. W 1894 r. nastąpiła gruntowna przebudowa kościoła, której projektantem był Paweł Jackisch. Kształt oraz wystrój wnętrza, który wówczas uzyskała, można podziwiać do dnia dzisiejszego.
Wewnątrz świątyni najcenniejszy jest ołtarz główny z obrazem św. Barbary, który pochodzi z kopalni „Król”. Boczne malowidła ołtarzowe to św. Józefa i św. Florian, namalowane przez Ferdinanda Wintera. Ciekawą częścią kościoła jest kaplica Cudownego Krzyża, której historia powstania nie jest do końca znana. Jedna z wersji potwierdzana przez najstarszych parafian zakłada, że jej powstanie może wiązać się z wydarzeniem przypisywanym stygmatyczce Teresie Neumann z Konnersreuth, która zaleciła w czasie II wojny światowej wysyłanie rannych żołnierzy do Cudownego Krzyża w kościele pw. św. Barbary w Królewskiej Hucie. Na szczególną uwagę w jej wnętrzu zasługuje witraż, którego projekt wykonał Stefan Matejko, brat Jana, który przez wiele lat pełnił obowiązki kierownika Krakowskiego Zakładu Witraży i Mozaiki Żeleńskiego, w którym to witraż ten został wykonany w 1932 r.
Na koniec warto dodać, iż w kościele pw. św. Barbary znajdują się relikwie: Krzyża Świętego, św. Stanisława Kostki, św. Teresy z Lisieux oraz św. Alojzego Gonzagi.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Historia
Historia kościoła pw. św. Barbary łączy się z historią Królewskiej Huty, która została założona po uruchomieniu w 1791 r. kopalni węgla kamiennego „Król”. Ludność zamieszkująca powstające od początku XIX w. osady i kolonie coraz bardziej odczuwała brak własnego kościoła i cmentarza. Założony w 1820 r. przy obecnej ulicy Katowickiej cmentarz ewangelicki był symultany, tj. chowano na nim ewangelików i katolików. Protestanci posiadali również swój własny kościół pw. św. Elżbiety, który został wzniesiony w latach 1840–1844. Ludność katolicka z okolicznych terenów zmuszona natomiast była korzystać z odległego o kilka kilometrów kościoła pw. Najświętszej Marii Panny w Bytomiu lub położonego nieco bliżej kościoła pw. św. Marii Magdaleny.
Podejmowane starania o własny cmentarz i kościół przyniosły efekt na początku lat 50. XIX w. W 1849 r. delegacja górników i hutników na dworcu kolejowym w Świętochłowicach poprosiła powracającego z uroczystości konsekracyjnej w Piekarach kardynała Melchiora Diepenbrocka o zezwolenie na budowę kościoła katolickiego w Królewskiej Hucie. Najpierw, przy obecnej ulicy 3 Maja, w 1850 r. założono katolicki cmentarz, a 31 sierpnia 1851 r. poświęcono kamień węgielny pod budowę nowej świątyni katolickiej. 21 listopada 1852 ks. Alojzy Ficek poświęcił nowo wybudowany kościół.
Przez następne półwiecze kościół był rozbudowywany, aż do 1894 r., kiedy to uzyskał współcześnie znany wygląd. W XX w. świątynię poddawano pracom renowacyjnym i remontowym, według rodzących się potrzeb. W 1989 r. została zaprojektowana i wykonana przez artystę malarza Witolda Pałkę z Katowic nowa polichromia. Witraże w prezbiterium oraz wystrój kaplicy św. Krzyża zaprojektował artysta plastyk Wiktor Ostrzołek. W 2006 r. została oczyszczona i poddana konserwacji wieża kościoła, a w latach 2007–2008 oczyszczono i poddano konserwacji elewację kościoła.
Źródło: peuk.fiiz.pl
