Kościół pw. św. Antoniego w Chorzowie

Nr w rejestrze zabytków:
A/1482/92 z 08.08.1992

Opis

Kościół wybudowano w latach 1930–1934 w stylu modernistycznym. We wnętrzu, w prezbiterium znajduje się ołtarz poświęcony patronowi kościoła, który przedstawia „kazanie św. Antoniego”. Niestety nie przetrwał do dzisiaj w swojej pierwotnej formie.

Kościół pw. św. Antoniego jest świątynią parafialną rzymskokatolickiej parafii pod tym samym wezwaniem, która należy do dekanatu Chorzów leżącego na terenie archidiecezji katowickiej.

Monumentalna świątynia powstała w latach 30. XX w. Głównym powodem jej wzniesienia był fakt, iż liczba wiernych parafii pw. św. Jadwigi była już w tamtych czasach zbyt duża w zderzeniu z możliwościami świątyni parafialnej. Patronem nowej świątyni ogłoszono św. Antoniego, patrona i orędownika ubogich, doktora kościoła, wielkiego kaznodzieję, gdyż kościół budowano w czasach kryzysu ekonomicznego, który nie ominął i Chorzowa.

Kościół został zbudowany na konstrukcji żelbetowej z wysokogatunkowej cegły. Nad głównym wejściem, które zostało przyozdobione trójdzielnym portykiem, umieszczono wielki krzyż z piaskowca, wyrzeźbiony przez artystę z Rzymu. W projekcie Ballenstedta świątynia miała być otynkowana, jednakże zadłużenie kościoła oraz późniejsze analizy techniczne, stwierdzające oryginalność stylu spowodowały, iż elewacja w całości pozostała ceglana. Wnętrze kościoła, wbrew surowości zewnętrznych ścian, według projektu, miało być delikatne oraz rytmiczne. Ballenstedt, zafascynowany architekturą gotycką, nadał wysokim oknom i portalom bocznych wejść ostrołukowe zakończenia.

Najcenniejszym elementem wystroju wnętrza kościoła pw. św. Antoniego jest znajdujący się w prezbiterium ołtarz poświęcony patronowi, którego autorem jest Bogusław Langmann z Krakowa. Przedstawia on „kazanie św. Antoniego”. Niestety, nie zachował się on do czasów dzisiejszych w swojej pierwotnej formie, wiele bowiem jego elementów zostało zdemontowanych, co zredukowało liczbę zdobiących go figur. Jednak w 2008 r. dzięki staraniom proboszcza ks. Mariana Jaromina największe dzieło chorzowskiej świątyni zostało odtworzone i obecnie niemalże wiernie odzwierciedla stan pierwotny. Centralną postacią figuralną ołtarza jest św. Antoni przedstawiony w płaszczu pielgrzymim, nad jego głową widnieje aureola w postaci wielkich promieni. Na prawo od św. Antoniego stoi pełna wiary niewiasta śląska, okryta purpurką i chustą. Drugą postacią po prawej stronie św. Antoniego jest niewiasta w czepcu, a ostatnią hutnik z młotem w ręce. Po lewej stronie stoi jego towarzysz podróży, skupiony w sobie, obok postać siostry zakonnej szarytki, jako wyraz charytatywnej działalności kościoła. Ostatnią postacią po lewej stronie jest zakonnik przysłuchujący się kazaniom św. Antoniego.

Źródło: peuk.fiiz.pl

Historia

Pomysł wzniesienia świątyni powziął ks. prałat Franciszek Tylla. W 1913 r. zakupił pod budowę nowego kościoła teren położony między ulicami: Kopernika, Kilińskiego i Zjednoczenia. Wybuch I wojny światowej oraz trudne warunki ekonomiczne odsunęły jednak budowę na dalszy plan.

W latach powojennych kościół pw. św. Jadwigi okazał się zbyt mały, aby pomieścić stale rosnącą liczbę wiernych. W trosce o dobro duszpasterstwa podjęto starania o wybudowanie nowej świątyni jako kościoła filialnego. Głównym orędownikiem budowy kościoła pw. św. Antoniego był ówczesny proboszcz ks. Jan Gajda. Kościół wybudowano w ciągu czterech lat.

Wykonanie projektu powierzono znanemu architektowi z Poznania Adamowi Ballenstedtowi. Jednak szybko okazało się, że pierwotny projekt przekracza możliwości finansowe parafii. Stworzono więc nowy projekt, według którego rozpoczęto prace budowlane, prowadzone przez firmę Alfreda Poksa i Stefana Muchy. Budowniczym kościoła i w domyśle pierwszym proboszczem został mianowany ks. Józef Knosała, który do tej pory pełnił obowiązki wikariusza w parafii pw. św. Jadwigi. Budowa kościoła ruszyła w 1930 r., zaś kamień węgielny poświęcony został 28 czerwca 1931 r. przez biskupa Stanisława Adamskiego.

W 1931 r. świątynia została pokryta dachem, a na wiosnę 1932 r. rozpoczęto budowanie plebanii. Dnia 1 lipca 1932 r. dokonano poświęcenia pierwszego dzwonu o imieniu „Magdalenka”.

Uroczystość poświęcenia kościoła odbyła się 9 września 1934 r. Aktu tego dokonał ks. biskup ordynariusz Stanisław Adamski.

Źródło: peuk.fiiz.pl

Data powstania obiektu: 1930–1934 r.

Dane teleadresowe

Mikołaja Kopernika 1
41-500 Chorzów
place
50.293068, 18.953626 Skopiowano do schowka
N50º17'35.045", E18º57'13.054" Skopiowano do schowka

Cechy i udogodnienia

Możliwość zwiedzania
Ogólnodostępny
Wstęp bezpłatny

Korzystając z tej strony akceptujesz, że w Twoim urządzeniu końcowym zostaną zainstalowane pliki cookies, które umożliwiają nam świadczenie usług. Brak zgody na pliki cookies oznacza, że pewne funkcjonalności strony mogą być niedostępne. Pamiętaj, że zawsze możesz zmienić te ustawienia. Więcej informacji znajdziesz w Polityce Cookies.