Opis
Pomnik upamiętniający żołnierzy górników, których w latach 1949-1959 z przyczyn politycznych przymusowo kierowano do ciężkich prac w kopalniach i kamieniołomach, odsłonięto w sobotę przy dawnej kopalni Rozbark w Bytomiu.
Z inicjatywą budowy pomnika wystąpił Związek Represjonowanych Politycznie Żołnierzy Górników. To pierwsza tego typu forma upamiętnienia represjonowanych żołnierzy w przestrzeni miejskiej; inny poświęcony im pomnik znajduje się na Cmentarzu Wojskowym na warszawskich Powązkach.
Bytomski pomnik, o którego postawieniu w czerwcu jednogłośnie zdecydowali miejscy radni, przedstawia wyłaniający się z kopalnianego chodnika wagonik z urobkiem węgla, na którym umieszczono charakterystyczną dla członków wojskowych batalionów pracy żołnierską rogatywkę. Częścią pomnika są tablice z tekstem przypominającym historię batalionów; jest m.in. fragment dotyczącego ich rozkazu ministra obrony narodowej PRL z 1 lutego 1951 r., wymieniono też liczne miejsca działania batalionów.
Monument stanął przed budynkiem cechowni byłej kopalni Rozbark, w której ponad pół wieku temu również pracowali żołnierze górnicy. Kilka lat temu obiekt został zrewitalizowany i stał się siedzibą Teatru Tańca i Ruchu Rozbark. Uroczystość odsłonięcia pomnika zgromadziła kilkadziesiąt osób, m.in. przedstawicieli bytomskiego samorządu oraz członków rodzin represjonowanych żołnierzy. Odbył się Apel Pamięci, obecna była młodzież z pobliskiego gimnazjum.
Bytom był jednym z kilkudziesięciu miejsc działania wojskowych batalionów pracy, do których w latach 1949-1959 z powodów politycznych łącznie trafiło blisko 200 tys. poborowych; około tysiąca z nich zginęło, kilkanaście tysięcy na zawsze straciło zdrowie lub przypłaciło służbę przedwczesną śmiercią, umierając m.in. na choroby płuc i choroby popromienne.
Źródło: dzieje.pl
