Kościół pw. św. Jacka w Bytomiu
1302/83 z 09.08.1983
Opis
Kościół pw. św. Jacka jest kościołem parafialnym rzymskokatolickiej parafii pod tym samym wezwaniem, która należy do diecezji gliwickiej.
Kościół imponuje swym ogromnym rozmiarem. Jest dwukondygnacyjny (w dolnej kondygnacji znajduje się krypta św. Józefa) i posiada dwie wieże (wysokości 57 m) po obu stronach elewacji wschodniej. Trzynawowy z nawą krzyżową oraz orientowany odwrotnie, bowiem usytuowany jest ołtarzem głównym ku zachodowi. Nad skrzyżowaniem naw znajduje się ażurowa sygnaturka z iglicowym daszkiem. Wnętrze zostało pokryte żelbetowym stropem belkowym oraz otynkowane.
W kościele znajdują się trzy empory, dwie boczne, a także chóru muzycznego z organami. Organy zbudowała austriacka firma Rieger. Posiadają one 60 głosów i są jednym z ciekawszych zabytkowych instrumentów na całym Górnym Śląsku.
Cały budynek jest murowany, a elewacje są z ciosów piaskowca.
Wnętrze kościoła, nakryte drewnianym stropem, prezentuje bogatą dekorację malarską i rzeźbiarską, ściśle wzorowaną na sztuce romańskiej. Piękny wystrój wnętrza świątyni jest dziełem kilku artystów, w tym:
-
rzeźbiarza M. Beule’a, który wykonywał rzeźby w kamieniu;
-
rzeźbiarza Georga Schreinera z Ratyzbony, który stworzył rzeźby ołtarzowe;
-
artystę malarza Otto Kowalewskiego z Katowic, który był odpowiedzialny za malarstwo ścienne.
W znajdującej się pod kościołem krypcie św. Józefa zachował się zespół malowideł z czasów budowy świątyni, autorstwa śląskiego artysty Ottona Kowalewskiego.
Wszystkie okna oraz drzwi są bardzo pięknie ozdobione. Na szczególną uwagę zasługuje główne wejście.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Historia
Kościół wzniesiono w 1911 r. W dwa lata po wybudowaniu powstała parafia (1913), a konsekracja miała miejsce w 1915 r. W roku 1991 dokonano całkowitego remontu dachu kościoła.
Pierwszą kaplicę na terenie Rozbarku postawiono już w XIII w. Była to budowla drewniana ku czci Matki Bożej. Pierwszą drewnianą świątynię pw. św. Jacka wzniesiono natomiast na tym samym miejscu w 1740 r. Kościołek ten stał w miejscu dzisiejszego krzyża przykościelnego. Następna świątynia, już murowana, powstała w 1801 r. W 1868 r. na Rozbarku wybuchł pożar, który strawił prawie połowę wsi i zniszczył kaplicę pw. św. Jacka. Nowy kościół w miejscu kaplicy wzniesiono w 1877 r. Jego małe gabaryty przesądziły o tym, że trzydzieści lat później została wzniesiona obecna świątynia. Rozbark, który w połowie XIX w. liczył ok. 500 mieszkańców, w 1900 r. liczył już 13 916 wiernych. Ks. Emanuel Buchwald, ówczesny proboszcz parafii Wniebowzięcia NMP w Bytomiu, która w tym czasie liczyła ok. 35 000 wiernych, podjął decyzję o konieczności wybudowania dla dzielnicy Rozbark oddzielnego kościoła parafialnego. 12 maja 1908 r. położono kamień węgielny pod nowy, dwukondygnacyjny kościół pw. św. Jacka. Wszystkie prace murarskie prowadzone były pod kierunkiem mistrza murarskiego Neumanna z Bytomia. Poświęcenie świątyni odbyło się 27 sierpnia 1911 r., a konsekracji dokonał 8 kwietnia 1915 r. kard. Adolf Bertram, biskup wrocławski. 17 czerwca 1915 r. utworzono z dzielnicy Rozbark i kilku ulic Bytomia nową parafię.
Jeżeli chodzi o stary kościółek, niestety nie przetrwał on do dziś i został rozebrany około 1911 r. Do czasów II wojny światowej zachowały się jednak wszystkie ołtarze przeniesione ze starej kaplicy do krypty św. Józefa pod nawą, lecz przez niefrasobliwość ówczesnych włodarzy świątyni nie przetrwały do dziś. Jedyną pamiątką po starym kościółku jest dzwon św. Barbary, który nadal zwołuje mieszkańców dzielnicy Rozbark na msze.
Źródło: peuk.fiiz.pl
