Drewniany kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Bruśku
379/60 z dnia 13 marca 1969
Opis
Miejscowość Brusiek leży w powiecie lublinieckim, zaś pod względem administracji kościelnej należy do parafii w Kaletach-Drutarni. Stojąca tu niewielka świątynia pw. św. Jana Chrzciciela z XVII w. znajduje się na miejscu swej poprzedniczki, wzniesionej prawdopodobnie w w. XV. Kościół ten, zbudowany w konstrukcji zrębowej, to jeden z bardziej urokliwych zabytków regionu. Obiekt znajduje się na Szlaku Architektury Drewnianej województwa śląskiego.
Brusiek wspominany jest od XIV w., gdy wybudowano tu pierwszą hutę. Powiększająca się osada stała się z biegiem czasu ludną wsią. Na skraju miejscowości stoi drewniany kościół pw. św. Jana Chrzciciela. Budowla pochodzi z 1593 r., kiedy to wzniesiona została na miejscu swej poprzedniczki. Nie wiadomo dokładnie, kiedy wybudowano tu pierwszy kościół, choć miało to miejsce zapewne w XV w. Obiekt ten prawdopodobnie padł ofiarą pożaru. Istniejący dzisiaj kościół wzniesiono w 1593 r., na co wskazują aktualne badania dendrochronologiczne. W latach 1675-1758 pochowano pod prezbiterium 10 osób zasłużonych dla tego kościoła. Właściciele okolicznych dóbr byli tradycyjnie patronami świątyni, utrzymującymi zarówno ten, jak i inne obiekty sakralne. Bruśkowski kościółek stanowił świątynię filialną parafii w Sadowie, potem przyłączono go do parafii koszęcińskiej. W roku 1977 erygowano zaś parafię w Kaletach-Drutarni, do której obecnie należy także Brusiek. Orientowany kościół posiada konstrukcję zrębową. Wieża, o konstrukcji słupowej, znajduje się w zachodniej części świątyni. Nawa na planie zbliżonym do kwadratu, posiadająca przedsionek, łączy się z krótkim prezbiterium, zamkniętym ścianą prostą. Przy nim znajduje się mała zakrystia. Niewielki chór muzyczny z organami wsparty jest na dwóch drewnianych słupach. Dwuspadowe dachy pokryte są gontem. Nad nawą wznosi się sygnaturka z baniastą kopułką. Wieża nakryta jest dachem namiotowym. We wnętrzu znajduje ołtarz z obrazem św. Jana Chrzciciela, pochodzącym z połowy XVIII wieku. Wnętrze zdobi także, wykonana w r. 1693 przez Wawrzyńca Grochowskiego, polichromia patronowa (malowana od szablonów). Po roku 1945 w świątyni umieszczono dwie, XVI-wieczne rzeźby - Matki Bożej i św. Anny, które prawdopodobnie wyrzucono z rosyjskiego transportu, który wracał po wojnie ze zrabowanymi dziełami sztuki. Przy kościele znajduje się stary cmentarz z grobami, na których stoją krzyże odlane w dawnych, pobliskich hutach.
Źródło: sad.slaskie.travel
Historia
Powstanie kościoła w Bruśku było związane z najstarszą na tym terenie parafią pw. św. Józefa w Sadowie (kościół konsekrowany w 1331 r.), której filią był do 1868 r. Przyjmuje się, że obecnie istniejący kościół wzniesiono na miejscu wcześniejszego ok. poł. XVII wieku. Jednak na podstawie przeprowadzonych w 2009 r. badań dendrochronologicznych datowanie powstania kościoła można przesunąć na kon. XVI w. (ok. 1592/1593) - prezbiterium, nawa, wieża, natomiast wzniesienie zakrystii i przedsionka na lata 1722/1723 i 1811/1812. W 1693 r. we wnętrzu została wykonana dekoracja malarska szablonowa (o czym świadczy napis wyryty na belce nad drzwiami (pn.) do nawy: LORENC GROCHOWSKI MALAR. 1693. W 1930 r. kościół był odnawiany i w tym czasie jego wnętrze ozdobiono nową polichromią szablonową. W 1859 r. kościół podlegał kaplicy zamkowej pw. Wniebowzięcia NMP w Koszęcinie, a od 1959 r. parafii pw. MB Fatimskiej w Kaletach-Drutarni. W ostatnich latach przeprowadzone były prace remontowe (wymiana gontu na elewacjach) przy kościele.
Źródło: zabytek.pl
