Kaplica pw. Serca Jezusowego w Bronowie
A-865/68 z 19.06.1968
Opis
Kaplica pw. Serca Jezusowego w Bronowie leży na terenie rzymskokatolickiej parafii pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa, która położona jest w dekanacie Czechowice-Dziedzice należącym do diecezji bielsko-żywieckiej.
Obiekt jest typową kaplicą przydrożną. Z uwagi na swoją dużą wartość architektoniczną i historyczną jest wpisany do wojewódzkiego rejestru zabytków nieruchomych klasy „A”. Budowla reprezentuje styl barokowo-klasycystyczny.
Architektura: Kapliczka na planie prostokąta z łukowo zamkniętą absydą i zaokrąglonymi narożnikami. Nakryta dachem dwuspadowym z przyczółkiem. Z obu stron narożników szerokie lizeny imitujące kolumny. Wzdłuż krawędzi dachu biegnie wielowarstwowy gzyms. Wzdłuż ścian wysoki cokolik z nieotynkowanych kamieni. W bocznych ścianach okna o łukowym zwieńczeniu. Szerokie wejście do kapliczki zwieńczone łukiem odcinkowym. Nad nim podobnie formowane listwy. Wejście zamknięte drewnianymi, ażurowymi drzwiami. Na górze frontowej ściany data 1831. W trójkącie szczytowym wnęka zwieńczona odcinkowym łukiem zamknięta przeszklonymi drzwiczkami. Wewnątrz figura św. Anny. Nad szczytem metalowy, ażurowy krzyż.
Wnętrze: Sklepienie kolebkowe. W absydzie ołtarzyk z figurą NSPJ.
Otoczenie: Kapliczka stoi przy samej drodze, odgrodzona od niej barierką.
Uwagi: Kapliczka była znacznie uszkodzona. Została wyremontowana w 2015 r. Na dole zdjęcia sprzed remontu.
Źródło: peuk.fiiz.pl / przydrozne.eu
Historia
Do czasu wybudowania kościoła pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa, kapliczka pw. Serca Jezusowego pełniła rolę maleńkiego kościółka bronowskiego. Raz w miesiącu bowiem odbywała się przy niej nauka chrześcijańska dla mieszkańców Bronowa, prowadzona przez duszpasterzy z Rudzicy. Swoją rolę pełniła do lat 70. XIX w., kiedy to wzniesiony został nowy kościół.
II poł. XIX w. to czas powstawania na terenie dzisiejszego województwa śląskiego bardzo wielu kościołów. O ile jednak na terenie pruskiego wówczas Górnego Śląska wznoszenie nowych świątyń inspirowane było działalnością ówczesnych biskupów wrocławskich i nie napotykało na większe problemy, uzasadnione było bowiem przede wszystkim napływem nowych mieszkańców w związku z dynamicznym rozwojem przemysłu i znajdowało bez problemu swoich fundatorów w osobach bogatych przemysłowców, o tyle sytuacja na austriackim wtedy Śląsku Cieszyńskim wyglądała zgoła inaczej. Niezwykle trudno było przede wszystkim na wsiach, gdzie aby mogła powstać parafia musiał być fundator i patron, a to zadanie nie należało do najłatwiejszych.
Mieszkańcy Bronowa uczęszczali wówczas na nabożeństwa do najbliżej położonego kościoła w Rudzicy, który oddalony był o dwie godziny drogi pod górę, co utrudniało aktywny udział w życiu religijnym. Raz w miesiącu nauka chrześcijańska odbywała się przy zbudowanej w 1831 r. kapliczce pw. Serca Jezusowego. W związku z powyższym kilku mieszkańców Bronowa wyszło w latach 70. XIX w. z inicjatywą wybudowania miejscowego kościoła. Byli to: Jerzy Filapek, wójt gminy Maciej Kuboszek i miejscowy karczmarz Maciej Dzida. Jerzy Filapek odbył w tej intencji pielgrzymkę do Ziemi Świętej i do Rzymu oraz podał propozycję nadania jej patrona Serca Jezusowego. Propozycja została przez mieszkańców przyjęta, gdyż wielu było już aktywnymi członkami Apostolstwa Serca Jezusowego w Rudzicy. J. Filapek założył komitet budowy, lecz nie jako formalną spółkę budowlaną. Na czele komitetu stanął wójt gminy M. Kuboszek. Poseł do Sejmu Śląskiego w Opawie ks. Paweł Świeży załatwił w 1872 r. zgodę władz państwowych na publiczną zbiórkę na ten cel na terenie Śląska Cieszyńskiego. Grunt pod budowę ofiarowali Jerzy Stusek, Jan Wilczek i karczmarz Maciej Dzida. Komisja z proboszczami z Międzyrzecza i Ligoty ks. J. Knopkiem i A. Rychtarskim wybrała parcelę M. Dzidy jako najodpowiedniejszą.
19 marca 1874 r. w uroczystość św. Józefa proboszcz z Międzyrzecza ks. J. Knopek w towarzystwie proboszczów z Rudzicy i Ligoty ks. J Błażeja i A. Rychtarkiego poświęcił kamień węgielny pod budowę. Na uroczystość przybyła procesja z parafii macierzystej w Rudzicy. Razem z kamieniem zamurowano też pamiątki przywiezione przez J. Filapka z pielgrzymki do Ziemi Świętej i Rzymu. Tuż po wmurowaniu kamienia węgielnego rozpoczęto budowę, którą kierował bezpłatnie Józef Szkucik mistrz murarski z Bronowa. Roboty ciesielskie wykonywał też bezpłatnie Józef Mitręga z Bronowa. W niespełna 7 miesięcy kościół był gotowy w stanie surowym. Już 29 października 1874 r. odbyła się uroczystość poświęcenia wieży kościoła oraz zawieszenie i poświęcenie 3 dzwonów ufundowanych przez mieszkańców Bronowa.
Mieszkańcy wioski oprócz pracy wyrażali troskę o budującą się świątynię przez obfite ofiary i fundacje. Godnym odnotowania jest fakt, że drewno na ławki ofiarowali ewangelicy z Bronowa i Międzyrzecza z rodziną Twardzików na czele. Wielu parafian fundowało poszczególne detale. Biskup wrocławski ks. Henryk Forster pismem z 30 maja 1877 r. udzielił pełnomocnictwa do poświęcenia kościoła w Bronowie, wraz ze zgodą na odprawianie w nim mszy św.
Poświęcenie kościoła, tymczasowo jako filialnego w Bronowie, odbyło się 10 czerwca 1877 r. w dzień odpustu Serca Jezusowego. Samodzielna parafia przy bronowskim kościele została erygowana w 23 lata później, 12 maja 1900 r.
Źródło: peuk.fiiz.pl