Pałac Ciechanowskich w Będzinie-Grodźcu
A-12/60 z 23.02.1960
Opis
Rodzina Ciechanowskich, która wybudowała pałac, była w XIX w. właścicielem Grodźca. Wówczas był on bowiem osobną miejscowością, a częścią Będzina stał się dopiero w 1975 r. w związku z przeprowadzoną reformą administracyjną. Pałac wzniesiony został więc jako rezydencja rodowa.
Bryła pałacu przyciąga wzrok, pomimo swojej prostoty i skromności. Jedyną ozdobą budynku jest przylegająca do niego wieżyczka. Jak już wspomniano wcześniej, jego projektantem był polski architekt włoskiego pochodzenia Franciszek Maria Lanci.
Wnętrza pałacu z pewnością charakteryzowały się dużym przepychem. Dzisiaj jednak zaadaptowane są na potrzeby Domu Pomocy Społecznej.
Pomimo iż zwiedzanie pałacu nie jest możliwe, warto zobaczyć otaczające go założenie parkowe w stylu angielskim. Stary drzewostan zachował się w dobrym stanie, dzięki czemu do dnia dzisiejszego podziwiać można 20 drzew uznanych za pomniki przyrody. Łatwo je poznać, jako że widnieją na nich tabliczki potwierdzające ich status. Najbardziej okazałe są tutaj jesiony wyniosłe i buki zwyczajne, ale spotkać tu można również jawory, klony polne, lipy drobno i szerokolistne, graby i kasztanowce. Na uwagę w parku zasługują także krzewy, m.in. bez czarny. Można tu również spotkać zwierzęta – wiewiórki i jeże oraz wspaniałe okazy ptaków lęgowych.
Na terenie założenia parkowego znajduje się ponadto staw rybny, warzywnik i krzewy owocowe, z których korzystają mieszkańcy Domu Pomocy Społecznej.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Historia
Historia pałacu nie była burzliwa, pełnił on bowiem rolę siedziby rodowej Ciechanowskich, a obecnie mieści się w nim DPS.
Związana jest z nim jednak ciekawa legenda, bardzo dobrze znana wśród mieszkańców Grodźca. Opowiada ona o dwóch górnikach powracających z kopalni w ciemną, grudniową noc. Gdy przechodzili obok pałacu Ciechanowskich, w zaroślach rosnących na sąsiadujących z pałacem mokradłach, zobaczyli uciekającą postać. Jej długi warkocz i suknia świadczyły o tym, iż postacią ową była kobieta. W pewnym momencie górnicy usłyszeli tętent zbliżających się koni. Jeździec wydawał się gonić uciekającą kobietę. Mężczyźni postanowili więc ruszyć jej z pomocą. Niestety nie mieli na to szans, jak że zarówno ścigający kobietę człowiek, jak i jego koń oraz sama dziewczyna zapadli się pod ziemię, w momencie gdy jeździec prawie dogonił uciekającą postać. Obaj mężczyźni powrócili więc do swoich domów i opowiedzieli całą sytuację swoim rodzinom. Oczywiście, nikt nie chciał im wierzyć. Jedynie ciotka jednego z górnika dała wiarę całej opowieści i powiedziała, iż jej zmarły mąż również dawno temu widział podobną sytuację w okolicach grodzieckiego pałacu.
Legenda głosi, iż w XVII w., w miejscu, gdzie obecnie stoi pałac Ciechanowskich, znajdował się dworek. Nikt nie pamięta, kto było jego właścicielem, poza tym, iż wiadomo, że była to patriotyczna rodzina, której członkowie dzielnie stawiali opór Szwedom w czasie potopu szwedzkiego. Do owego dworku, w pewny mroźny zimowy wieczór, zawitał oddział rajtarów, który zaczął siać zniszczenie. Najeźdźcy rabowali, mordowali bydło, a ich komendant postanowił „zabawić się” z córką właściciela. Dziewczyna starała się stawiać opór i rzuciła się do ucieczki. Udało się jej dotrzeć do otaczających okolice mokradeł, wówczas pokrytym cienką warstwą lodu. Niestety lód się załamał, i zarówno dziewczyna, jak i goniący ją szwedzki żołnierz, utonęli. Przerażeni Szwedzi, pozbawieni swojego wodza, uciekli. Na pamiątkę tego wydarzenia, co jakiś czas w okolicach pałacu, pojawia się zjawa dziewczyny ściganej przez jeźdźca na koniu.
Źródło: peuk.fiiz.pl
